عکاسی ماکرو یکی از شاخه های انواع عکاسی میباشد که بواسطه آن میتوان عکس های بسیار جذاب و خارق العادهای ایجاد کرد. عموما این شاخه برای عکاسی موجودات ریز موجود در طبیعت مانند انواع حشرات بکار گرفته میشود. درواقع این عکاسی نوعی کلوزآپی از سوژه های کوچک، مانند گل و حشرات میباشد که برای ثبت آنها چه در طبیعت و چه در استودیو عکاسی، سوژه باید به اندازه کافی بزرگ شود.
عکاسی macro چندان کار آسانی نیست و عکاس باید از مهارت و تخصص کافی برخوردار باشد تا بتواند چنین عکس هایی ثبت کند. در این نوع عکاسی عوامل مختلفی تاثیر دارند تا بتوانید یک تصویر ایده آل به ثبت برسانید. از جمله آنها فوکوس است. در ادامه به شرح کامل این موضوع میپردازیم.
فهرست مطالب
فوکوس
تمامی تصاویری که شما با دوربین و یا گوشی خود میگیرید دارای یک صفحهی فوکوس (Focus Plane) میباشند. این بخش فضاییست که توانایی این را دارد که تا جایی که امکان دارد، واضح شود. برخی از افراد را فوکوس را همانند پنجرهای میدانند که در مقابل صحنهی مورد نظر شما قرار گرفته است. تمامی عناصر داخل تصویر که از این پنجره قابل مشاهده هستند در فوکوس هستند.
به فرایند عقب و جلو کردن صفحهی فوکوس به منظور دستیابی به تصویر مورد نظر و قرار دادن سوژه در وضوح کامل، فوکوس کردن گفته میشود. در عکاسی ماکرو با بزرگنمایی بالا، مقداری از سوژه شما که در فوکوس قرار دارد حتی در دیافراگمی مانند f/32، بیش از چند میلیمتر نخواهد بود. هنگامی که دوربین در دستتان است و میخواهید روی یک سوژهای مانند حشره فوکوس کنید، نبض و تنفس شما باعث لرزش کمی دست هایتان میشود. برای این منظور یا باید عکس هایتان را بین نفسها و ضربانهای قلب خود بگیرید و یا ممکن است فوکوس برایتان غیرممکن شود.
در این حالت حتی سیستم های فوکوس خودکار دوربین های DSLR نیز نمیتوانند با حرکت دست شما هماهنگ شوند. اگر سعی کنید با بزرگنمایی بالا فوکوس خودکار انجام دهید، به خصوص در بزرگنمایی 1:1، کاری از پسش نخواهید برد و ناامید میشوید. همچنین ممکن است با استفاده از سه پایه نیز، سیستم فوکوس دوربین نتواند روی سوژه قفل شود.
البته این بدین معنا نیست که نمیتوان عکس ماکرو گرفت. امکان گرفتن عکس هایی با بزرگنمایی 1:1، حتی به صورت دستی ممکن است؛ اما به تکنیک های خاصی نیاز دارد. لازم به ذکر است مطالبی که در ادامه میپردازیم، برای استفاده از سه پایه نیست. در عوض، میتوانید بدون هیچ مشکلی از فوکوس خودکار یا فوکوس دستی live-view استفاده کنید.
فوکوس دستی عکاسی ماکرو
در بزرگنمایی 1:1 عکاسی ماکرو، باید به صورت دستی فرایند فوکوس کردن را انجام دهد. چراکه سیستم فوکوس خودکار در هر دوربینی آنقدر سریع نیست تا با حرکات دست شما هماهنگ باشد. البته، این موضوع ممکن است آن چیزی نباشد که شما فکر میکنید. بعضی از عکاسان از فوکوس دستی به روش نادرستی برای این نوع عکاسی استفاده میکنند. بدین شرح که آنها دوربین را تا حد امکان ثابت نگه داشته و حلقه فوکوس را برای فوکوس به چپ یا راست میچرخانند و هنگامی که تصویر منظرهیاب شارپ به نظر میرسد، عکس میگیرند.
اما همانطور که ابتدای متن نیز اشاره شد، عکاسی ماکرو نیازمند داشتن تخصص و تبحر است و اصلا به این سادگی نیست. این روش ممکن است برای فوکوس دستی در عکس های غیرماکرو مناسب باشد، اما برای ماکرو دستی مناسب نیست. تنفس، ضربان قلب و حرکات دست حین فوکوس باعث لرزیدن فریم شده و تغییر سریع فوکوس را غیرممکن میسازد.
بهترین روش برای فوکوس کردن این است که ابتدا لنز ماکرو را در بزرگنمایی مشخصی ثابت نگه دارید و سپس در حالی که از منظره یاب به صحنه نگاه میکنید، به آرامی دوربین را به اندازه چند میلیمتر به جلو و عقب حرکت دهید. این کار را نیز میتوانید روی یک چوب یا مونوپاد عملی سازید؛ هرگاه تصویر منظرهیاب واضح بود، عکس بگیرید.
البته این روش فوق العاده نیست اما برای شرایطی که وجود دارد و همچنین برای عکس های 1:1 از حشراتی به اندازه مگس، مناسب است. درواقع بدون داشتن سه پایه هیچ روش بهتری وجود نخواهد داشت. تنها با تمرین بیشتر میتوانید تصاویر بهتری ثبت کنید.
فوکوس در بزرگنمایی های گسترده تر
اگر نمیخواهید سوژهتان را تا بیشترین حد ممکن بزرگ کنید، فوکوس خودکار معمولا برای عکاسی ماکرو دقیقتر است. اگر طول سوژه حدود 10 سانتی متر (4الی5 اینچ) بود، فوکوس دستی دیگر هیچ مزیت عمدهای نخواهد داشت. فوکوس AF-C (به عنوان Continuous یا AI-Servo نیز شناخته میشود) را به شما توصیه میکنم. زیرا همچنان دست های شما به اندازهای حرکت دارند که بخواهید دوربینتان دائماً برای بدست آوردن بهترین فوکوس در این بزرگنمایی ها تنظیم نمایید.
تراز کردن سوژه عکاسی ماکرو با عمق میدان
یکی دیگر از پارامترها بسیار مهم در عکاسی ماکرو، عمق میدان است. صرف نظر از دیافراگم، عمق میدان برای چنین عکاسی بسیار کم است. از جمله راهکار هایی که بواسطه آن خواهید توانست از چنین موقعیتهای چالشبرانگیزی حداکثر استفاده را ببرید، این است که سوژهتان را تا حد امکان موازی با عمق میدان قرار دهید. سپس انتخاب کنید که کدام قسمت از حشره و یا سوژهتان فوکوس شود. معمولا برای سوژه هایی مانند حشرات، چشم های آن به عنوان فوکوس انتخاب میشوند. زیرا مهمترین بخش یک تصویر هستند. با این حال گاهی اوقات ممکن است به الگوی بالها اهمیت بیشتری داده شود. به عنوان مثال در کفشدوزک ها و پروانهها به دلیل آنکه بال هایشان طرح خاصی دارد، به این قسمت بیشتر اهمیت داده میشود. در هر صورت، فوکوس بخش مهمی از عکاسی ماکرو به شمار میرود.