سرعت شاتر یکی از مباحث بسیار مهم در عکاسی است که به هیچ عنوان نباید ساده از کنار آن عبور کرد. شاتر shutter یک پرده است که در جلوی سنسور دوربین قرار دارد. تا زمانی که دکمه شاتر را فشار ندهید، این پرده بسته است اما پس از فشرده شدن دکمه، شاتر باز شده و سنسور دوربین را به طور کامل در معرض نور قرار می‌دهد. پس از آنکه سنسور نور کافی را جمع آوری کرد، shutter سریعا بسته می‌شود.
حال به مدت زمانی که طول می‌کشد تا شاتر باز و بسته شود، Shutter speed می‌گویند. Shutter speed دو کاربرد بسیار مهم در عکاسی دارد که شامل 1. تغییر روشنایی عکس و 2. خلق افکت های رویایی با ثابت کردن حرکت (freezing action) و یا تار کردن آن (blurring motion) هستند. انتخاب سرعت Shutter مناسب در عکاسی، تاثیر بسیار چشمگیری در نتایج عکس می‌گذارد. در ادامه به نکاتی می‌پردازیم که می‌تواند شما را در انتخاب سرعت مناسب یاری کند.
فهرست مطالب
تاثیر سرعت شاتر در عکس ها
اساسً سرعت shutter همان مدت زمانی است که طول می‌کشد تا دوربین شما عکس بگیرد. برای مثال زمانی که میگوییم سرعت shutter برابر است با 1/250، بدین معناست که یک دویست و پنجاهم ثانیه طول می‌کشد که شاتر باز و بسته شود.
زمانی که shutter speed پایین باشد، بدین معناست که بیشتر طول می‌کشد تا شاتر باز و بسته شود و در نتیجه سنسور دوربین برای مدت زمان نسبتا زیادی در معرض نور قرار خواهد گرفت. این حالت باعث می‌شود اگر سوژه در حال حرکت است، تار دیده شود که اصطلاحاً به آن تاری ناشی از حرکت سوژه یا موشن بلور motion blur می‌گویند.
از این حالت بیشتر برای گرفتن عکس های تبلیغاتی ماشین ها و موتورها، عکاسی از حرکت آبشارها و رودخانه ها استفاده می‌شود. تا حس حرکت و سرعت را به بیننده منتقل کند. علاوه بر آن از shutter speed پایین برای عکسبرداری از رد ستارگان و کهکشان راه شیری و یا به طور کلی عکاسی در شب و محیط های تاریک نیز استفاده می‌شود. داشتن سه پایه برای استفاده از این سرعت شاتر الزامی است.
زمانی که shutter speed بالا باشد، بدین معناست که کمتر طول می‌کشد تا شاتر باز و بسته شود و در نتیجه سنسور دوربین برای مدت زمان بسیار کمتری در معرض نور قرار خواهد گرفت. از این حالت برای تثبیت حرکت یا فریز موشن freeze motion استفاده می‌شود. بواسطه سرعت شاتر بالا میتوانید حتی سریع‌‌ترین سوژه ها مثل پرنده‌ای در حال پرواز یا ماشینی در حال حرکت را هم تثبیت (freeze) کنید.
به طور کلی fast shutter speed، حرکت را تثبیت می‌کند و slow shutter speed نیز در زمان عکاسی از سوژه‌های متحرک، باعث القاء حس حرکت خواهد شد.
اثر Shutter speed بر نوردهی
همانطور که می‌دانید مبحث نوردهی و نورپردازی در عکاسی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ به طوری که همین عامل تاثیر بسیار چشمگیری بر کیفیت عکس می‌گذارد. شاتر، ایزو و دیافراگم سه عامل بسیار مهم در میزان روشنایی محیط عکس هستند. سرعت شاتر بر میزان نوردهی سنسور تاثیر می‌گذارد. همانطور که گفته شد، سرعت پایین باعث می‌شود سنسور دوربین نور خیلی زیادی جمع‌آوری کرده و در نتیجه تصویر نهایی خیلی روشن باشد.
اما سرعت بالا سبب میگردد مقدار نور کمی در مقابل سنسور قرار گرفته و در نتیجه تصویر نهایی تیره‌تر شود. بر این اساس میتوان اینگونه نتیجه گرفت که در روزهای آفتابی بهتر است از حالت fast shutter speed استفاده کنید تا تصویر نهایی خیلی روشن نباشد و در عکاسی از محیط های خیلی تاریک، حالت slow shutter speed بکار بگیرید تا عکس خیلی تیره نباشد.
نحوه تنظیم سرعت شاتر (shutter speed)
در حال حاضر بیشتر دوربین های عکاسی که در بازار وجود دارند، می‌توانند به صورت خودکار سرعت shutter را مرتباً کنترل کنند. زمانی که دوربین عکاسی روی حالت Auto قرار بگیرد، بدون دخالت شما می‌تواند shutter speed، دیافراگم و ایزو را به طور پیوسته تنظیم کند. با اینحال یجاهایی لازم است خودتان دست بکار بشوید و سرعت shutter را به صورت دستی تنظیم نمایید. برا اینکار دو راه وجود دارد:
- تقدم شاتر (Shutter Priority mode): زمانی که دوربین خود را روی این حالت تنظیم کنید شما سرعت شاتر را انتخاب کرده و دوربین به صورت خودکار دیافراگم را تنظیم می‌نماید.
- حالت دستی (Manual): در این حالت شما سرعت شاتر و دیافراگم را به صورت دستی انتخاب و تنظیم می‌کنید.
برای هر دو حالت ذکر شده میتوانید مقدار ایزو را به صورت دستی یا اتوماتیک تنظیم کنید. در بیشتر موارد توصیه می‌کنیم که انتخاب سرعت shutter مناسب را به دوربین واگذار کنید؛ با این حال مراقب میزان تاری عکس باشید.
پیدا کردن سرعت Shutter روی دوربین
شما به راحتی میتوانید سرعت شاتری که روی دوربین قرار دارد را تنظیم کنید. دوربین هایی که دارای پنل نمایشگر (LCD) اند معمولا سرعت شاتر در گوشه‌ی بالا سمت چپ نمایشگر دیده می شود. اگر دوربینتان نمایشگر ندارد، میتوانید به سادگی، مقدار سرعت شاتر را با نگاه کردن به صفحه پشتی دوربین ببینید.
در بیشتر دوربین ها، سرعت شاتر به صورت کسری از ثانیه نمایش داده نمی‌شود و اغلب به صورت یک عدد کامل نشان داده می‌شود. در مواقعی که shutter speed بیشتر یا مساوی با یک ثانیه است شما چیزی مثل “1 یا “5 را مشاهده می‌کنید.
اگر همچنان نتوانستید سرعت shutter را پیدا کنید؛ دوربین را روی حالت اولویت دیافراگم (Aperture Priority) قرار داده و مطمئن شوید که ایزو خودکار (Auto ISO) را هم غیرفعال کرده‌اید. سپس دوربین را روی محیط های تاریک و روشن گرفته تا عددی که تغییر می‌کند مشاهده کنید. این عدد بیانگر سرعت شاتر است.
