خلاقیت در عکاسی یکی از عنصرهای حیاتی این حرفه محسوب میشود. به راحتی میتوان گفت یکی از عامل های اصلی موفقیت عکاسان مطرح در کل دنیا، بکارگیری خلاقیت در آثار خود است. برای آنکه بتوانید یک عکس ناب و جذاب بگیرید باید به سه متغییر توجه کنید: ابزارهای عکاسی در دسترس، سوژه در دسترس و خلاقیت. خلاقیت ناشی از ذهنی باز و آسووده خاطر میآید. با داشتن ذهنی آشفته و سردرگم نمیتوانید اثری خلاقانه ایجاد نمایید. همچنین همواره باید دوربینتان در دسترس باشد و به هرچیزی توجه کنید. وقتی دوربین داخل کیفش در خانه است، همه چیز به نظر فرصت ناب عکاسی دیده میشود.
فرهنگ و خلاقیت در عکاسی
فرهنگ یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در شکوفایی خلاقیت است. بسیاری از گروه ها و فرهنگ های بومی، تاکید کارهای هنری شان را بر روی روحانیت، ارتباط با زمین و اجداد پیشین قرار دادهاند. البته این موضوع مربوط به دوران قبل از ظهور دوربین عکاسی است. اما با اینحال این اعمال در طرز تفکر آنها تاثیر زیادی داشته است. تصور دیدگاه بعضی فرهنگ های بومی نسبت به خلاقیت برای ما بسیار دشوار است.
با پیشرفت جوامع و اتکا به فناوری و تکنولوژی، ارتباط ما تا حد زیادی با تمایلات عمیق عاطفی-روحانی از بین رفته است. در رابطه با خلاقیت در عکاسی نیز همین موضوع صادق است. تقریبا همهی ما دستگاه هایی برای عکاسی و یا فیلم برداری داریم. اما چه تعداد از ما درگیر پیچیدگی و گونه های نامحدود خلاقیت در اطرافمان هستیم؟ چه تعدادمان با مناظری که از آنها عکس میگیریم ارتباط روحی و عمیق برقرار می کنیم؟ و یا هر لحظه را یک اثر هنری مجزا میدانیم؟
سختی، منشا پیدایش خلاقیت
بسیاری از هنرمندان و افراد بزرگ برای ادامه زندگیشان مجبور بودند که با سختی های بسیاری روبرو شوند. درواقع همیشه شایسته سالاری با آنها همواره نبوده است. همین سختی ها و دشواری ها باعث کمال پیشرفت آنها در جایگاهشان شد. به بیان دیگر از وضعیتی که داشتند به عنوان فرصتی برای رشد و ثروتمند شدنشان استفاده کردند. امروزه از دید بسیاری از افراد، عکاسی از مناظر بصری، معماری، موسیقایی و اجرایی موقتی و پیش پا افتاده محسوب میشود. پس چگونه میتوان فراتر از این مورد رفت و عکسی زیبا و مورد قبول گرفت؟
پاسخ به این سوال تا حدودی بیربط به فرهنگی که با آن بزرگ شدیم، نیست. بعضی ها معتقدند در عصری که زندگی میکنیم، کسب ثروت فراوان و نابرابری نتیجه آن باعث ایجاد نوعی شکست در نظام سرمایه داری شده است. همچنین زندگی مان را خالی از اخلاقیات و معنیت کرده است. حتی اگر این ادعا یک حقیقت نسبی باشد، اهمیت خلاقیت و هنر را در هر جنبه اجتماعی دوچندان مینماید. درواقع بواسطه این شرایط نوعی الگوی فرهنگی برای ما پدید آمده که باید از هر کاری که انجام میدهم امتیازی بگیریم.
اگر هماهنگی دنیای بصری اطرافمان را با چشم بصیری ببینیم، متوجه میشویم هدیهای ارزشمند است که باید قدر آنرا بدانیم. البته منظور این نیست که فناوری هیچ تاثیری در پیشرفت ما ندارد و باید به طور کل آنرا نادیده گرفت. درواقع در هر فرهنگی باید اصول سنت، نیاکان، ارزش ها، انسانیت و بزرگی را درنظر گرفت. همین باورهاست که بر روی خلاقیت در عکاسی اثر گذاشته و تصاویر زیبا و جذاب را میسازد. تنها زدن دکمه دوربین کافی نیست!!
جاودانه بودن اثر هنری
خرید جدیدترین دوربین، گرانترین لنزها و حتی شناسایی سوژه ها مایه اصلی خلاقیت و موفقیت در عکاسی نیست. درواقع خلاقیت باید تبدیل به عنصری درونی مانند تنفس شود تا بواسطه آن بتوانید با سادهترین تجهیزات، بهترین تصاویر را عکس برداری کنید. خیلی از عکاسان هنوز هم با دوربین ها و لنزهای قدیمیشان عکاسی میکنند. در واقع اثر هنری زمان ندارد. هنر همیشه در مورد ملموس ها یا چیزهای سطحی نیست؛ هنر عالی باید راوی حقایق بزرگ و ناب باشد.
جهان بسیار بزرگتر و پیچیدهتر از آن است که تصورش را میکنید. هر کسی میتواند با آگاهی خودش به مکاشفه بپردازد و بر آن اثر بگذارد. خلاقیت در عکاسی باعث میشود ما چیزهایی را ببینیم که دیگران خیلی ساده از کنارش عبور میکنند. بسیاری از عکاسان در یک سبک خاص فعالیت دارند مانند مناظر، چهره، عروسی و غیره. این دسته بندی ها مهم هستند. اما مهمتر این که نبود خلاقیت را کنار گذاشت و باید پذیرای تمام انواع زیباشناسی بود.
خلاقیت در عکاسی
در پی تبلیغات بیپایان، غریزه فرهنگی و اجتماعی ما تقویت میشود. همین موضوع باعث شده درونمان را به سمت فرآیند جدید و نوآورانه پیش برود و همواره به دنبال چیزهای جذاب و جدید باشیم. علاوه بر آن، خلاقیت و نوآوری نیاز به حمایت دارد اما قبل از چنین حمایتی باید خلاقیت را شناخت. اگر جامعه نتواند تفاوت میان اثر معمولی و اثر هنری را متوجه شود و میان آنها تمایز قائل گردد، هنرمندان سرکوب شده و اهدافشان در حد امور مالی محدود خواهد شد.
چنین جامعهای شاید از نظر فنی پیشرفت کند اما خلاقیت در عکاسی و حوزه های مختلف آن میمیرد. در کار هنری نوعی کیفیت غیرقابل ملموس وجود دارد که ماهیت روزانهمان را فراتر برده و آگاهی مان را چندین برابر مینماید. بدون آن، ما در فقر زندگی میکنیم و با خواسته های مادی احاطه خواهیم شد. اگر دوربین یا لنز خاصی دارید آنرا نفروشید. یک عکس خاص می تواند بی نهایت برایتان ارزشمندتر از قبض ها و بدهی های ماهیانه باشد.